Ethereum 2.0 khởi đầu: Layer2 trong giai đoạn phát triển đầy hứa hẹn

Ethereum 2.0 Beacon Chain chính thức khởi động khối genesis vào tối ngày 1 tháng 12, đánh dấu sự chuyển mình của Ethereum 2.0 vào giai đoạn phát triển mới. Đây là một sự kiện quan trọng của cộng đồng Ethereum, có nghĩa là toàn bộ Ethereum đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ PoW sang PoS, tầm nhìn mở rộng quy mô lớn đang tiến gần hơn đến việc thực hiện.

Tuy nhiên, thời gian triển khai Ethereum 2.0 dài, lộ trình đã trải qua nhiều điều chỉnh và chi phí chuyển giao cao, khiến cho bản nâng cấp quan trọng này vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong khi đó, trong hệ sinh thái Ethereum đã xuất hiện nhiều giải pháp mở rộng Layer2 như Rollup, Plasma, Validium, mỗi giải pháp đều có những ưu điểm riêng về khả năng mở rộng, thời gian thực hiện và độ khó kỹ thuật.

Trong ngắn hạn, các giải pháp Layer2 có sức hấp dẫn lớn hơn đối với hệ sinh thái Ethereum, thậm chí có thể trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển lâu dài của Ethereum. Bài viết này sẽ khám phá sự cần thiết và giá trị của Layer2 trong bối cảnh Ethereum 2.0, cũng như những ưu điểm và nhược điểm của các giải pháp Layer2 và tình trạng sinh thái hiện tại.

Layer2 có thể trở thành đối tác lâu dài của cơ sở hạ tầng Ethereum

Trong một thời gian dài, Layer2 được coi là giải pháp chuyển tiếp cho sự trưởng thành của blockchain công cộng. Tuy nhiên, nhóm phát triển cốt lõi của Ethereum gần đây đã xác nhận rằng ưu tiên của giải pháp Layer2 Rollup nên cao hơn so với kế hoạch chia tách ban đầu. Sự điều chỉnh này phản ánh những thách thức hiện tại mà công nghệ chia tách đang phải đối mặt: dự kiến cần 2-3 năm để triển khai và chỉ có thể mang lại tăng cường TPS khoảng 64 lần. So với đó, các giải pháp Layer2 như Rollup có thể đạt hiệu suất cải thiện lên đến 100 lần.

Từ góc độ thiết kế, việc giữ cho Layer1 đơn giản và xây dựng các chức năng phức tạp trên Layer2 ngày càng trở nên quan trọng. Điều này có nghĩa là Ethereum và Layer2 có thể tồn tại lâu dài với nhau, thay vì chỉ là mối quan hệ hỗ trợ ngắn hạn. Các ứng dụng quan trọng như Uniswap, Synthetix đã hỗ trợ các giải pháp Layer2, củng cố thêm vị trí của Layer2 trong hệ sinh thái Ethereum.

Các giải pháp Layer2 có những ưu điểm riêng, triển vọng của Rollup có thể được mong đợi

Hiện tại, Layer2 của Ethereum chủ yếu có 6 giải pháp: kênh trạng thái, chuỗi phụ, Plasma, Validium, ZKRollup và Optimistic Rollup. Chúng có những đặc điểm riêng trong lưu trữ dữ liệu, vị trí tính toán, cơ chế bảo mật, v.v. Đối với các dự án DApp, việc chọn giải pháp Layer2 phù hợp theo nhu cầu cụ thể là một lựa chọn thông minh, thậm chí có thể sử dụng đồng thời nhiều giải pháp.

Từ thảo luận trong cộng đồng, các giải pháp Rollup có sự hỗ trợ từ các ứng dụng lớn, tiến độ phát triển nhanh và khả năng mở rộng mạnh mẽ có khả năng được áp dụng rộng rãi nhất. Trong đó, Optimistic Rollup do nhận được sự hỗ trợ từ các ông lớn DeFi như Synthetix, Uniswap, triển vọng đặc biệt lạc quan.

Tuy nhiên, sự đa dạng hóa các giải pháp Layer2 cũng mang lại những thách thức mới: khả năng kết hợp của DeFi có thể bị suy yếu đáng kể. Ví dụ, ZK Rollup và Optimistic Rollup hiện không thể tương tác với nhau, có thể làm gia tăng tình trạng phân tách thanh khoản. Cách tăng cường khả năng tương tác giữa các giải pháp trong khi vẫn duy trì lợi thế của Layer2 sẽ là một vấn đề quan trọng trong tương lai.

Tổng thể mà nói, con đường tiến hóa của Ethereum 2.0 vẫn đầy bất định. Nhưng có thể khẳng định rằng, khi hệ sinh thái Ethereum ngày càng lớn mạnh, độ khó của việc cải cách cơ bản ngày càng tăng. Trong bối cảnh này, Layer2 rất có thể trở thành một bổ sung hạ tầng quan trọng cho Ethereum trong dài hạn.