Phi tập trung lưu trữ và sự trỗi dậy của lớp khả dụng dữ liệu

Với sự phát triển sâu sắc của nền kinh tế dữ liệu, mọi người không thể tránh khỏi việc tham gia vào các hoạt động lưu trữ dữ liệu khác nhau. Sự xuất hiện của thời đại Web3 đã thúc đẩy phần lớn các lĩnh vực công nghệ bắt đầu nâng cấp hoặc chuyển đổi trong vài năm tới. Là hạ tầng cơ sở chính của Web3, Phi tập trung lưu trữ trong tương lai sẽ được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm mạng lưu trữ dữ liệu cho dữ liệu xã hội, video ngắn, phát trực tiếp và ô tô thông minh.

Trong thời đại Web3, dữ liệu trở thành tài sản cốt lõi, quyền sở hữu dữ liệu của người dùng là đặc điểm chính. Đảm bảo người dùng an toàn sở hữu dữ liệu và tài sản đại diện cho nó, loại bỏ lo ngại của người dùng thông thường về an ninh tài sản, sẽ giúp thu hút 1 tỷ người dùng tiếp theo vào hệ sinh thái Web3. Trong quá trình này, một lớp khả dụng dữ liệu độc lập sẽ trở thành một mắt xích không thể thiếu.

Từ Phi tập trung lưu trữ đến lớp khả dụng dữ liệu

Phương pháp lưu trữ đám mây tập trung truyền thống đã khó đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện tại. Khi người dùng ngày càng nâng cao yêu cầu về an toàn thông tin cá nhân và lưu trữ dữ liệu, đặc biệt là sau một số sự cố rò rỉ dữ liệu xảy ra tại các nhà điều hành dữ liệu lớn, những nhược điểm của lưu trữ tập trung ngày càng lộ rõ. Đồng thời, sự thúc đẩy của thời đại Web3 và sự phát triển của ứng dụng blockchain đã làm cho dữ liệu trở nên đa dạng hơn, quy mô không ngừng tăng, và chiều kích dữ liệu mạng cá nhân trở nên toàn diện hơn, giá trị cũng cao hơn, điều này càng làm nổi bật tầm quan trọng của an toàn dữ liệu và quyền riêng tư.

Phi tập trung lưu trữ ra đời, trở thành một trong những cơ sở hạ tầng sớm nhất và được chú ý nhiều nhất trong lĩnh vực Web3. So với lưu trữ tập trung truyền thống, lưu trữ phi tập trung tuân theo nguyên tắc kinh tế chia sẻ, tận dụng hàng triệu thiết bị lưu trữ biên để cung cấp dịch vụ, dữ liệu thực chất được lưu trữ trên các nút Provider cung cấp lưu trữ. Trong mô hình này, các bên dự án không thể kiểm soát những dữ liệu này, người dùng mới là người thực sự nắm giữ dữ liệu, từ đó nâng cao đáng kể hệ số an toàn của dữ liệu.

Phi tập trung lưu trữ thông qua cách phân phối sẽ chia nhỏ các tệp hoặc tập tệp và lưu trữ chúng ở các không gian lưu trữ khác nhau. Nó giải quyết nhiều vấn đề của lưu trữ đám mây phi tập trung Web2, phù hợp hơn với nhu cầu phát triển của thời đại dữ liệu lớn, có thể lưu trữ dữ liệu biên phi cấu trúc với chi phí thấp hơn và hiệu quả cao hơn, trao quyền cho các công nghệ mới nổi. Do đó, lưu trữ phi tập trung được coi là nền tảng cho sự phát triển của Web3.

Hiện tại, các dự án lưu trữ Phi tập trung chủ yếu được chia thành hai loại: một loại nhằm mục đích tạo khối, thông qua lưu trữ để khai thác, nhưng mô hình này có thể gây ra tốc độ lưu trữ và tải xuống chậm; loại còn lại sử dụng một hoặc vài nút tập trung để xác minh, nhưng một khi những nút này bị tấn công hoặc hư hỏng, có thể gây mất dữ liệu.

Khả năng dữ liệu (DA) đề cập đến việc các nút nhẹ có thể đảm bảo hiệu quả khả năng sử dụng và độ chính xác của dữ liệu mà không cần tham gia vào sự đồng thuận, không cần lưu trữ toàn bộ dữ liệu hoặc duy trì trạng thái toàn mạng kịp thời. Một lớp khả năng dữ liệu độc lập hiệu quả ngăn chặn vấn đề lỗi điểm đơn, tối đa hóa sự bảo vệ an toàn dữ liệu.

Ngoài ra, các giải pháp mở rộng Layer2 như zkRollup cũng cần sử dụng lớp khả dụng dữ liệu. Layer2 như là lớp thực thi, dựa vào Layer1 như là lớp đồng thuận, không chỉ cần cập nhật trạng thái kết quả giao dịch hàng loạt lên Layer1 mà còn cần đảm bảo khả dụng của dữ liệu giao dịch gốc. Điều này có thể đảm bảo rằng ngay cả khi không có người chứng sẵn sàng tạo chứng, trạng thái của mạng Layer2 vẫn có thể được phục hồi, tránh tình huống cực đoan khi tài sản của người dùng bị khóa trong Layer2.

Phân tích lớp khả dụng dữ liệu độc lập

Celestia

Celestia là một chuỗi công khai độc lập về khả năng sử dụng dữ liệu, sở hữu một loạt các nút xác minh, nhà sản xuất khối và cơ chế đồng thuận, nhằm nâng cao mức độ Phi tập trung và độ an toàn của lớp khả năng sử dụng dữ liệu.

Layer2 sẽ phát hành dữ liệu giao dịch lên chuỗi chính Celestia, các xác thực viên của Celestia sẽ ký Merkle Root của DA Attestation và gửi đến Hợp đồng DA Bridge trên chuỗi chính Ethereum để xác minh và lưu trữ. Cách này thực tế đã thay thế tất cả các chứng minh tính khả dụng dữ liệu bằng Merkle Root của DA Attestation, giảm đáng kể chi phí lưu trữ trên chuỗi chính Ethereum.

Celestia áp dụng cơ chế chứng minh lạc quan, hiệu suất rất cao khi mạng hoạt động bình thường. Các nút nhẹ chỉ cần nhận dữ liệu và phục hồi theo mã hóa, trong trường hợp toàn bộ quy trình không gặp vấn đề, chứng minh lạc quan rất hiệu quả.

MEMO

MEMO là một mạng lưới lưu trữ doanh nghiệp thế hệ mới với dung lượng cao và tính khả dụng cao, sử dụng các đặc tính của thuật toán để hợp nhất các thiết bị lưu trữ biên trên toàn cầu. Nó dựa trên công nghệ điểm-điểm blockchain, đạt được lưu trữ dữ liệu phân tán quy mô lớn với độ an toàn cao và độ tin cậy cao.

Chuỗi chính của MEMO chứa hợp đồng thông minh ràng buộc tất cả các nút, kiểm soát các hoạt động quan trọng như tải lên dữ liệu, khớp các nút lưu trữ, vận hành hệ thống và cơ chế trừng phạt. Về mặt kỹ thuật, MEMO sử dụng mã sửa lỗi và công nghệ phục hồi dữ liệu để cải thiện chức năng lưu trữ, nâng cao tính an toàn dữ liệu và hiệu quả tải xuống lưu trữ.

Ngoài vai trò của User và Provider, MEMO còn giới thiệu Keeper để ngăn chặn các cuộc tấn công ác ý vào nút. Cơ chế đa vai trò tương hỗ này giúp duy trì sự cân bằng kinh tế, hỗ trợ cho các mục đích lưu trữ thương mại cấp doanh nghiệp với dung lượng cao và tính khả dụng cao. MEMO có thể cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây an toàn và đáng tin cậy cho NFT, GameFi, DeFi, SocialFi và tương thích với Web2, là sự kết hợp hoàn hảo giữa blockchain và lưu trữ đám mây.